Ontwijkende reactieTaskforce Duurzame Soja
Ontwijkende reactieTaskforce Duurzame Soja
De Taskforce Duurzame Soja heeft gereageerd op de brief aan de supermarkten. Deze taskforce is een Nederlands overleg van bedrijven die belang hebben bij de sojahandel. Deelnemers uit de foodsector zijn Unilever, Ahold, Friesland Campina, Storteboom, VION, Plukon en het Centraal Bureau Levensmiddelen. Vanuit de veevoerindustrie nemen Cehave, Nutreco en Nevedi deel, het productschap Margarine Vetten en Oliën en Fediol vertegenwoordigen de vet- en oliesector. ADM, Bunge en Cargill zijn de handelaren, de Rabobank is als financier betrokken bij alle onderdelen.
Samengevat zegt de taskforce dat zij streeft naar ecologisch en sociaal verantwoorde sojateelt. Het enige grote overleg is de RTRS. De taskforce vindt dat kritiek niet bijdraagt aan duurzaamheid en iedereen daarom maar beter lid kan worden van de RTRS. Met deze reactie gaan ze totaal niet in op de kritiek zoals deze is geuit in de brief aan de supermarkten. Over de ernstige maatschappelijke gevolg van de chemische sojateelt willen zij niet praten, ook niet over echt duurzame oplossingen, verminderen van de soja-import en steunen van de getroffen gemeenschappen. Opvallend is dat de taskforce beweert dat de RTRS werkt aan verminderd gebruik van pesticiden, terwijl dat uit de praktijk en de criteria nergens blijkt. We zijn dan ook heel benieuwd naar de reactie van de taskforce en haar antwoord op de gestelde vragen.
Hieronder de volledige reactie, gevolgd door de reactie van onze kant.
De Task Force Duurzame Soja zet zich in voor een ecologisch en sociaal verantwoorde sojateelt. De Round Table on Responsible Soy (RTRS) is op dit moment het enige vrijwillige multi-stakeholderinitiatief dat tot één standaard voor duurzame soja leidt. Andere initiatieven die er momenteel zijn hebben slechts betrekking op niches van de sojamarkt. De Task Force Duurzame Soja ondersteunt daarom de RTRS. Dat stelt de Task Force in een reactie op een brief die boeren- en milieu-organisaties aan Europese supermarkten gestuurd hebben.
De RTRS heeft momenteel ruim 150 leden in 21 landen en het draagvlak groeit. De RTRS leden produceren jaarlijks meer dan 8,5 mijoen ton soja. Een groot aantal lokale en internationale maatschappelijke organisaties zoals Solidaridad en het Wereld Natuur Fonds ondersteunen de aanpak zoals gevolgd door de Ronde Tafel.
In 2010 zijn na consultaties op internationaal niveau gezamenlijk basisprincipes, criteria en indicatoren voor duurzame soja ontwikkeld. De RTRS-standaard die via dit proces is ontwikkeld bestaat uit 5 principes en 28 criteria en geldt voor zowel de conventionele teelt als voor de ggo-teelt. De RTRS- standaard staat onder andere voor betere agrarische productiemethoden, goede arbeidsomstandigheden, verminderd gebruik van pesticiden, respect voor lokale gemeenschappen en bescherming van oerbossen en andere gebieden met hoge biodiversiteitswaarde. De RTRS is transparant en heeft als enige standaard in de soja-teelt een klachtenmechanisme.
Voor bepaalde maatschappelijke organisaties gaan de huidige criteria niet ver genoeg. Ook is er de kritiek van boeren dat de criteria te streng zijn en in de praktijk niet uitvoerbaar. De Task Force vindt dat de kritiek niets toevoegt aan de verduurzaming van sojateelt en dat kritiek hebben vanaf de zijlijn is gemakkelijker dan medeverantwoordelijkheid nemen voor oplossingen. De Task Force Duurzame Soja roept daarom alle partijen met kritiek op het RTRS-proces op om aan deze tafel aan te sluiten en constructief met alle stakeholders mee te denken hoe we soja wereldwijd ecologisch en sociaal verantwoord kunnen telen en verhandelen.
Reactie: Aan de leden van de Taskforce "Duurzame Soja" en de RTRS,
Helaas blijft de Taskforce Duurzame Soja in haar reactie in de gebruikelijke algemeenheden steken. U gaat niet in op de inhoud van onze kritiek op de Ronde Tafel. U zegt bereid te zijn om een gesprek aan te gaan, maar alleen op uw voorwaarden: dat wij meedenken "hoe we soja wereldwijd ecologisch en sociaal verantwoord kunnen telen en verhandelen". U geeft niet aan bereid te zijn om te praten over de oplossingen die wij voorstaan: een overgang naar lokaal geproduceerd veevoer, en een afbouw van de bioindustrie en sojamonoculturen. Voor ons is het systeem waarbij hier vlees en zuivel geproduceerd wordt met behulp van veevoer dat van zo ver aangevoerd moet worden, niet duurzaam te noemen. Het staat een gezonde en gesloten nutriëntencyclus in de landbouw in de weg. Als u daarover bereid bent te praten, dan staan wij daar uiteraard open voor.
U stelt dat wij critici zijn die 'aan de zijlijn staan'. Dit is een zwaktebod. Op vele fronten wordt door de ondertekende organisaties van de brief en vele anderen aktie ondernomen tegen het soja-model en voor een diversere, duurzame landbouw, zowel in Nederland als in Zuid-Amerika. In Paraguay lopen al jarenlang campagnes voor landhervorming en voor een strenge pesticidewet en de naleving ervan. In Argentinië (San Jorge, Santa Fe) is onlangs een belangrijk proces gewonnen waarbij op een afstand van 1500 meter om behuizing niet gespoten mag worden.
Het draagvlak voor de RTRS in Argentinië, Brazilië en Paraguay en vooral ook in Europa is ronduit minimaal. In 2010 spraken 230 organisaties uit de hele wereld zich uit tegen de RTRS. Tijdens een kamerdebat van september 2009 over de RTRS was er ook geen enkele partij die geen kritiek had op deze zwakke criteria. U zou zich moeten afvragen waarom organisaties als FETRAF en Fundapaz uit de RTRS gestapt zijn. Waarom behalve WWF en Solidaridad nauwelijks NGOs lid zijn van de RTRS. En waarom het brede Duitse verband van natuurorganisaties (DNR) recent het WWF heeft verzocht uit de RTRS te stappen en te stoppen met het steunen van een verkeerd landbouwmodel; en Belgische NGOs onlangs naar hun Nederlandse collega's hebben geschreven om hun beklag te doen over de RTRS.
Ik zou het op prijs stellen als u de volgende vragen kon beantwoorden, in een gesprek of schriftelijk:
- Is de Taskforce Duurzame Soja bereid te praten over vermindering van de soja-invoer in Europa?
U zegt dat de RTRS transparant is.
- Zou u als Taskforce (anders dan het Belgische Bemefa) ons inzicht zou kunnen verschaffen in de precieze lokaties van de RTRS-velden in Zuid-Amerika?
- Klopt het dat de eerste lading RTRS-soja in 2011 niet voldoet aan alle RTRS-criteria? Op welke manier wordt dit naar de consument gecommuniceerd?
- Er zijn leden van de Taskforce als Unilever die van plan zijn ook niet-RTRS soja als 'duurzaam' op de markt te brengen, zoals 'SojaPlus' van de Braziliaanse soja-industrie. Wat vindt de Taskforce hiervan? Hoe zal dit verschil aan de consument worden gecommuniceerd? Is een deel van de 'verantwoorde' soja in 2011 al van dit soort (nog zwakkere) initiatieven?
U stelt dat de RTRS criteria zouden leiden tot een verminderd gebruik van bestrijdingsmiddelen? Dit blijkt niet uit de criteria. Daar vinden wij alleen dit:
“5.4.2 There is an implemented plan that contains targets for reduction of potentially harmful phytosanitary products over time.”
- Wat mogen die ‘targets for reduction’ zijn - 40%, 10%, of ook 0.01% reductie? Wat zijn ‘potentially harmful products'? Valt Roundup daaronder naar mening van de Taskforce? Op wat voor termijn slaat ‘over time’?
Een ander criterium (5.3.9) stelt: "Aerial application of pesticides is carried out in such a way that it does not have an impact on populated areas. All aerial application is preceded by advance notification to residents within 500m of the planned application."
- Kunt u uitleggen hoe het mogelijk is om geen 'impact on populated areas' te veroorzaken, als er zelfs op minder dan 500 meter per vliegtuig (!) gespoten mag worden? Hoe voorkom je, met name bij bespuiting per vliegtuig, verdamping van pesticiden die later elders kunnen neerslaan?
U stelt tevens dat de RTRS staat voor 'goede arbeidsomstandigheden'.
- Wat vindt de taskforce van de arbeidsomstandigheden waarin Nidera (lid van de RTRS) haar werknemers op maiszaadvelden laat werken? (zie voor foto accommodatie oa: http://elnoticialista.blogspot.com/2011/01/la-multinacional-nidera-acusada-de.html). Zou u het acceptabel vinden als werknemers in Nederland op dergelijke manier werden ondergebracht?
Met vriendelijke groet,
Nina Holland
Corporate Europe Observatory
25 maart 2011